Mitolojik Bir Tendon: Aşil Tendonu: Yırtıkları Ve Tedavisi

Aşil tendon rüptürleri (yırtığı) sık görülen ve ciddi sorunlar yaratabilen tendon yaralanmalarıdır. Genç-erişkin ve erkek hasta grubunda sık görülmektedir. Yırtığın meydana geliş sebepleri arasında ilk sırayı spor karşılaşmaları, ani ve aşırı zorlanmalar, tendon üzerine direk travmalar almaktadır. Bunların yanı sıra kronik aşil tendinitleri de (tendonun topuğa yapışma yerindeki uzun süreli ağrı ve kalınlaşmalar) yırtık sebeplerindedir. Ayrıca; kinolon grubu bazı antibiyotikler, bazı kolesterol düşürücü ilaçların da nadiren de olsa dolaylı etken olarak bildiren çalışmalar vardır. Spor karşılaşmalarındaki tendon yırtıklarında; özellikle düzenli spor yapmayan, ısınmadan spor yapan, kısa mesafede yarışmalı spor yapan ( halı saha vb) orta yaş grubu erkekler risk grubundadır.

Yırtık gelişen hasta genellikle aşil tendonunun kemiğe yapışma yerinin yaklaşık5 cmyukarısında ayak bileğinin arkasında ani zorlanma sonucunda ani ve şiddetli bir acı ( hastaların ifadesine göre taş atılmış, tekme atılmış gibi) duyar. O andan itibaren yürümekte zorlanan hasta o taraf ayağının parmakları üzerinde yükselemez.

Muayenesinde, Thompson testi ( hasta yüzükoyun yatarken baldır kasının doktor sıkılması sonucunda ayak bileğinin hareket etmemesi ) pozitifidir. Yırtık olan bölgede tendonda elle hissedilebilir çukurlaşma vardır ve ultrasonografi tetkikinde yırtığın tespit edilmesi ile tanı netleşir.

Tedavisine bakarsak; konservatif (cerrahi dışı) ve cerrahi yöntemler vardır. Kısmi yırtıklarda cerrahi dışı tedavi yöntemleri tercih edilebilir. Hasta taraf bacak hekimin tercihine göre diz altı ya da dizin üzeri seviyesinden ayak bileği ekin pozisyonunda ( ayak bileği aşağıya doğru itilmiş pozisyonda) alçıya alınır. Daha sonra özel tip aşil botları, aşil atelleri ve kısa yürüme cihazları ile tedavi 3-6 aya kadar uzatılabilir.

Tam yırtıklarda farklı görüşler olsa da; genelde tercih edilen yöntem acil cerrahidir. Kısmi açık ( yırtık üzerinden 3-4 cm) yada açık yöntemler ile tendon cerrahi olarak tamir edilir ve tedaviye yukarıdaki gibi alçı, ardından özel tip aşil botları, aşil atelleri ve kısa yürüme cihazları ile tedavi 3-6 aya kadar devam edilir.

KAYNAKLAR

1. Kellam, JF., Hunter, MB., Mc Elwain, JP., Review of the operative treatment of Achilles tendon rupture. Clin Orthop. 1985;201:80-83.

2. Assal, M., Jung, M., Stern, R., Limited Open Repair of Achilles Tendon Ruptures. Journal of Bone and Joint Surg. 2002;84-A:161-170.

3. Ma G.W.C, Griffith, TG., Percutaneous repair of acute closed ruptured Achilles Tendon. Clin Orthop. 1977;128:247-255.

4. Klein, W., Lang, D.M., Saleh, M., The use of the Ma-Griffith technique for percutaneous repair of fresh ruptured tendo achillis. Chir. Org. mov. 1991; 76:223-228.

5. Sutherland, A., Maffulli, N., A modified technique of percutaneous repair of ruptured Achilles tendon. Oper. Orthop. Traumat. 1999,7:288-295.

6. Kakiuchi, M., A combined open and percutaneous technique for repair of tendo Achilles. J Bone and Joint Surg. (Br) 1995;77-B;60-63.